Oorziekten

1. Oorinfecties bij kinderen zie deel trommelvliesbuisjes

2. Slechthorendheid – Doofheid

Het menselijk oor bestaat uit 3 “compartimenten” : het buitenoor (oorschelp, uitwendige gehoorgang tot buitenzijde trommelvlies) , het middenoor ( middenoorholte, gehoorbeentjes, buis van Eutachius ) en het binnenoor ( cochlea of “slakkenhuis”, evenwichtsapparaat ).

Ter hoogte van elk van deze compartimenten kunnen ziektes, afwijkingen of stoornissen voorkomen dewelke aanleiding geven tot onder meer gehoorsdaling of doofheid.

Vanuit het binnenoor vertrekken de gehoor-en evenwichtszenuwen naar de hersenen.

Aantasting of druk op deze zenuwstructuren kan eveneens gehoorsdaling veroorzaken.

Hierna volgt info over enkele meer courante aandoeningen

3. Presbyacousis of ouderdomsdoofheid

Met de jaren gaan de haarcelletjes in het slakkenhuis slijtage vertonen en minder talrijk worden. Daardoor gaat onze gehoorcapaciteit achteruit.

Klassiek gaan we de hoge en scherpe tonen minder goed waarnemen.

Hierdoor kunnen we moeilijker gesprekken volgen bij achtergrondlawaai en bij groepsgesprekken wanneer meerdere personenen door elkaar praten.

Wanneer het gemiddeld gehoorverlies meer dan 35 decibel gaat bedragen kan het storend worden en komen veel mensen op raadpleging voor een gehoorcontrole met gehoortest of audiometrie.

Indien het gehoorverlies de grens van 40 dB gemiddeld verlies overschrijdt ( nodig voor tussenkomst ziekfonds) en indien patiënt de noodzaak tot gehoorsverbetering erkent kan een proefaanpassing voor een hoorapparaatje voorgeschreven worden.

Hoorapparaten vormen het onderwerp van een afzonderlijke topic.

4. Cerumenproppen of oorproppen

Ter hoogte van het buitenste derde van de uitwendige gehoorgang wordt door de huid cerumen of oorsmeer aangemaakt. Normaal wordt dit oorvet via de aanwezige haartjes afgevoerd naar buiten toe richting oorschelp.

Bij sommige personen gaat het oorsmeer zich opstapelen in de gehoorgang en eerder richting trommelvlies migreren, zeker bij diep reinigen met oorwattestaafjes.

Wanneer de volledige gehoorgang afgesloten is zal men een onaangenaam verstopt gevoel waarnemen met gehoorsdaling en soms oorzuizen.

Oorstoppen bestaan vaak niet enkel uit cerumen maar ook uit huidepitheel en keratine.

Naargelang de samenstelling van de oorprop zal de NKO arts een verschillende techniek gebruiken voor de reiniging. Zacht of vettig cerumen kan geaspireerd worden met een speciale oorzuiger. Hardere drogere materie wordt dan weer eerder verwijderd met een fijn cerumenhaakje , steeds onder de oormicroscoop.

De klassieke oorspoeling met lauw water kan ook maar wordt binnen de NKO praktijk nog eerder zelden toegepast. Dit is ook tegenaangewezen wanneer een opening in het trommelvlies aanwezig is.

Het verwijderen van oorproppen kan moeilijk , minder aangenaam en tijdrovend zijn onder andere wanneer de prop uitgebreid en reeds zeer lang aanwezig is , bij ongunstige of afwijkende anatomie van de gehoorgang en bij ontsteking van de huid rond de prop.

Soms kan de prop als het ware ingegroeid zjn in de gehoorgang.

Daarom is het zeker aan te raden wanneer men veel oorsmeer produceert of gekende neiging tot vorming van oorproppen heeft om regelmatig preventief langs te gaan bij de NKO arts teneinde onaangename obstructie-episodes te vermijden.

5. Oorinfecties

1. 1. Otitis externa – uitwendige oorinfectie – zwemmersoor

Bij intensief watercontact ( douchen, baden, zwemmen, duiken, watersporten ) eventueel in combinatie met intensief en frequent ooreinigen met wattestaafjes of andere vreemde voorwerpen kan de huidbarrière verzwakt of beschadigd raken waardoor bacteriën of schimmels zich kunnen vestigen en onsteking veroorzaken.

Dergelijke uitwendige ontsteking kan gepaard gaan met belangrijke zwelling van de gehoorgang die zeer pijnlijk kan zijn . Dit komt onder meer doordat de huid van de diepere gehoorgang onmiddellijk in contact ligt met de beenderige gehoorgang zodat de zwelling niet gebufferd wordt door zacht onderhuids weefsel.

De ontsteking kan zich ook uitbreiden naar de volledige oorschelp (chondritis) en zelfs naar het gelaat rond de oorschelp, erysipelas of wondroos genaamd.

De behandeling bestaat voornamelijk uit een zo grondig mogelijke reiniging bij de NKO arts door wegzuigen van ontstekingsvocht en debris. Verder lokale behandeling met geschikte oordruppels eventueel in combinatie met perorale antibiotica en pijnstilling.

In het geval van uitbreidende infectie met wondroos is hospitalisatie met intraveneuze medicatie vereist.

Tijdelijke waterbescherming is essentieel.

Men spreekt van “ water en prutsverbod”…

Soms kan de genezing bespoedigd worden door een paracentese uit te voeren, de NKO arts prikt dan met een fijne naald doorheen het trommelvlies om de etter uit het middenoor te evacueren. Dit kan een snelle pijnverlichting en gehoorsverbetering opleveren.

De genezing van een middenoorinfectie kan verschillende weken in beslag nemen. Na de etterige fase blijft vaak nog restvocht aanwezig in het middenoor zodat het ongemak en gehoorsdaling langer kunnen aanhouden.

Bij hardnekkig middenoorvocht kan ook bij volwassen een trommelvliesbuisje geplaatst worden.

Sommige middenoorinfecties kunnen een chronisch verloop kennen. Patiënten kunnen soms reeds sedert de kinderjaren lijden aan hardnekkige middenoorinfecties. Dit kan leiden tot een chronische ontsteking van de rotsbeenholte of mastoïdholte waar zich normaal de mastoidcellen of luchtholtes bevinden die in verbinding staan met de middenoorholte.

Men spreekt dan van chronische mastoiditis. Dit kan gepaard gaan met periodes van langdurige etterige oorloop en blijvende trommelvies-openingen of perforaties.

Soms gaat de infectie gepaard met de ontwikkeling van een “cholesteatoom”. Dit is een evolutief groeiend huidgezwel dat zich verder kan uitbreiden rond de middenoorbeentjes en naar de rotsbeenholte. Het gezwel is in essentie goedaardig doch kan door lokale uitbreiding met botresorptie zeer destructief zijn en belangrijke complicaties veroorzaken.

Het is belangrijk dat dergelijk letsel tijdig vastgesteld en correct behandeld wordt.

Bij evolutief cholesteatoom of chronische mastoiditis die niet reageert op conservatieve behandeling kan een heelkundige behandeling noodzakelijk zijn.

De NKO arts zal dan een sanerende rotsbeenoperatie of “mastoidectomie” uitvoeren. Hierbij wordt de rotsbeenholte achter het oor volledig opengeboord en worden alle zieke weefsels maximaal verwijderd , waarna ook het trommelvlies hersteld wordt . Dit noemt men een mastoidectomie met tympanoplastie.

Soms kan na vroegere infecties blijvende schade aanwezig zijn ter hoogte van de middenoorstructuren zoals trommelvlies en middenoorbeentjes. Deze fijne gehoorbeentjes kunnen deels geresorbeerd of afwezig zijn zodat de geluidstrillingen niet meer efficiënt kunnen overgebracht worden naar het binnenoor.

Bij een reconstructieve tympanoplastie kan het trommelvlies hersteld worden door middel van een stukje eigen peesmateriaal of een schijfje lichaamseigen kraakbeen. Ook de gehoorbeentjesketen kan op verschillende manieren en met verschillende materialen hersteld worden ( “ossiculoplastie”).

7. Otosclerose of otospongiose.

Otospongiose is een familaal voorkomende aandoening waarbij het bot rondom de voetplaat van het stijgbeugeltje gaat veranderen waadoor dit stijgbeugeltje na verloop van tijd gaat “vastgroeien” in het ovale venster. Hierdoor ontaat een progressieve geleidingsdoofheid۔

Een heelkundige oplossing bestaat erin dat het stijgbeugeltje deels wordt verwijderd en vervangen door een fijne kunststof piston die de gehoortrillingen aangegeven door het trommelvlies opnieuw kan doorgeven aan het binnenoor en aldus het gehoorverlies herstellen.

Indien men geen heelkundige behandeling wenst kan een gehoortoestel ook helpen.

8. Acousticus Neurinoma

In zeldzame gevallen kan zich een klein gezwel ontwikkelen op de evenwichtszenuw waar ze het binnenoor verlaat op weg naar de hersenstam.

Dit gezwelletje kan groeien en steeds meer druk uitoefenen op de nabijgelegen oorzenuw waardoor een progressieve doofheid ontstaat.

Deze doofheid is gekenmerkt door een steil afdalend hoogtonig verlies met een relatief extra slecht spraakverstaan.

Meestal zijn deze letsels traaggroeiend en worden regelmatig MRI scan onderzoeken uitgevoerd om de ontwikkelling te volgen.

Wanneer er wel aktieve groei vastgesteld wordt en het volume van het letsel in die mate toeneemt dat er druk kan ontstaan op andere hersenstructuren kan beslist worden tot een heelkundige interventie .

Een tussenoplossing kan bestaan uit een een zeer gerichte lokale bestraling van het letsel.

Hierdoor zal het gezwel niet verdwijnen maar wordt gepoogd om verdere groei te stoppen.

Patiënt krijgt de toestellen mee naar huis om uit te proberen in zijn dagelijkse omgeving.

Tijdens de opvolgcontroles in het hoorcentrum worden de toestellen verder afgesteld volgens de opmerkingen en wensen van de patïent.

Wanneer de proefperiode afgesloten wordt tot tevredenheid van patiënt volgt een tweede consult bij de NKO arts.

Hij gaat na of de aanpassing correct is gebeeurd, of er geen drukletsels zijn ter hoogte van de oorschelp en of de gerapporteerde gehoorwinst naar spraakverstaan klopt met een controlemeting.

Indien alles ok is wordt het dossier afgesloten en getekend door de NKO arts en verder doorgestuurd naar de adviserend geneesheer van de mutualiteit die toestemming verleent voor de voorziene financiële tussenkomst.

10. Speciale hoortoestellen

*BAHA toestel : “Bone Anchored Hearing Aid”

Wanneer middenoorstructuren zoals trommelvlies en/of gehoorbeentjesketen vernield of beschadigd zijn door vroegere ontstekingen of operaties kan het middenoor zijn rol als geluidsversterker niet langer waarmaken. Het geluid kan dus moeilijker het binnenoor bereiken. Wanneer het binnenoor nog voldoende intact en functioneel is kan een BAHA beengeleidingstoestel aangepast worden. Hiertoe wordt een titaniumschroef aangebracht in het schedelbot achter het oor waar het BAHA toestel op vastgeklikt wordt. Zo kan het geluid via het schedelbot met minimaal energieverlies het slakkenhuis bereiken en kan een verassende gehoorsverbetering bekomen worden.

*Lyric hoortoestel – oorlens – wegwerpapparaat

Dit kleine hoortoestelletje wordt diep in de gehoorgang geplaatst waar het volledig onzichtbaar is. Het is een “wegwerptoestel” dat twee tot drie maand continu ter plaatse kan blijven en  inderdaad verwijderd wordt wanneer de batterij leeg is.

Om in aanmerking te komen voor deze hooroplossing dient de gehoorgang voldoende breed en diep te zijn en rij van enige ontsteking of huidaandoening. Verder zijn er nog een aantal medische uitsluitingscriteria.